روایت تاریخی

چرخیدن آسیای منزل حضرت توسط ملائکه:

امام محمّد باقرعليه السّلام می فرمايد: پيامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم سلمان را نزد فاطمه سلام الله علیها فرستاد. سلمان مى ‏گويد: من بر درب خانه ايستاده و سلام كردم، و شنيدم كه فاطمه سلام الله علیها در داخل خانه مشغول تلاوت قرآن است و آسيا مى ‏چرخيد در حالى كه كسى در آنجا نبود ... و سلمان رحمة اللَّه در آخر روايت مى‏ گويد: وقتى اين مطالب را به عرض رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم رسانيدم وى تبسّمى كرده فرمود: اى سلمان! همانا خداوند متعال قلب و جوارح دخترم فاطمه سلام الله علیها را از ايمان مملوّ نموده است، لذا وى بدون دغدغه مشغول عبادت پروردگار مى ‏باشد، پس خداوند ملكى به نام زوقابيل- و در روايت ديگرى به جاى وى جبرئيل آمده است- مأمور نموده تا آسيا را بگرداند. و خداوند كارهاى دنيا و آخرت فاطمه سلام الله علیها را عهده‏ دار شده و او را كفايت مى ‏نمايد.

متن عربی روایت : مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ عليه السّلام قَالَ بَعَثَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم سَلْمَانَ إِلَى فَاطِمَةَ سَلامُ الله عَلَيْهَا قَالَ فَوَقَفْتُ بِالْبَابِ وَقْفَةً حَتَّى سَلَّمْتُ فَسَمِعْتُ فَاطِمَةَ تَقْرَأُ الْقُرْآنَ مِنْ جَوَّا وَ الرَّحَى تَدُورُ مِنْ بَرَّا وَ مَا عِنْدَهَا أَنِيسٌ وَ قَالَ فِي آخِرِ الْخَبَرِ فَتَبَسَّمَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم وَ قَالَ يَا سَلْمَانُ إِنَّ ابْنَتِي فَاطِمَةَ مَلَأَ اللَّهُ قَلْبَهَا وَ جَوَارِحَهَا إِيمَاناً إِلَى مُشَاشِهَا تَفَرَّغَتْ لِطَاعَةِ اللَّهِ فَبَعَثَ اللَّهُ مَلَكاً اسْمُهُ زُوقَابِيلُ وَ فِي خَبَرٍ آخَرَ جَبْرَئِيلُ فَأَدَارَ لَهَا الرَّحَى وَ كَفَاهَا اللَّهُ مَئُونَةَ الدُّنْيَا مَعَ مَئُونَةِ الْآخِرَةِ « بحارالانوار ج ۴۳ ص ۴۶؛ المناقب آل ابیطالب ج ۳ ص ۳۳۷»

ملائکه در خدمت حضرت زهراسلام الله علیها:

ابن شهر آشوب گويد: ابو على صولى در كتاب اخبار فاطمة و ابو السعادات در فضائل العشرة به اسناد خود از ابو ذر غفارى نقل كرده‏ اند كه گفت: پيامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم مرا فرستاد تا على عليه السّلام را يافته به حضورش بياورم، پس به خانه على عليه السّلام رفتم و او را صدا زدم ولى جوابى نشنيدم. نزد پيامبر آمده به او عرض كردم كه على عليه السّلام در خانه نيست. پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: برگرد كه على عليه السّلام در خانه است. و برگشتم و هنگامى كه داخل خانه على عليه السّلام شدم ديدم كه آسيا به خودى خود مى ‏چرخد و كسى هم در آنجا نيست. به على عليه السّلام گفتم: پيامبر تو را خواسته است. على عليه السّلام به سرعت از خانه خارج شده به حضور پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آمد، و من قصه آسيا را براى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نقل نمودم. ايشان فرمود: اى ابو ذر! تعجّب نكن، زيرا خدا فرشتگانى دارد كه در زمين مى‏ گردند و وظيفه ايشان يارى رساندن به آل محمّد است.

متن عربی روایت : أَبُو عَلِيٍّ الصَّوْلِيُّ فِي أَخْبَارِ فَاطِمَةَ سَلامُ الله عَلَيْهَا وَ أَبُو السَّعَادَاتِ فِي فَضَائِلِ الْعَشَرَةِ بِالْإِسْنَادِ عَنْ أَبِي ذَرٍّ الْغِفَارِيِّ قَالَ بَعَثَنِي النَّبِيُّ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم أَدْعُو عَلِيّاً فَأَتَيْتُ بَيْتَهُ وَ نَادَيْتُهُ فَلَمْ يُجِبْنِي فَأَخْبَرْتُ النَّبِيَّ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فَقَالَ عُدْ إِلَيْهِ فَإِنَّهُ فِي الْبَيْتِ وَ دَخَلْتُ عَلَيْهِ فَرَأَيْتُ الرَّحَى تَطْحَنُ وَ لَا أَحَدَ عِنْدَهَا فَقُلْتُ لِعَلِيٍّ إِنَّ النَّبِيَّ  يَدْعُوكَ فَخَرَجَ مُتَوَحِّشاً حَتَّى أَتَى النَّبِيَّ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فَأَخْبَرْتُ النَّبِيَّ  بِمَا رَأَيْتُ فَقَالَ يَا أَبَا ذَرٍّ لَا تَعْجَبْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَلَائِكَةً سَيَّاحُونَ فِي الْأَرْضِ مُوَكَّلُونَ بِمَعُونَةِ آلِ مُحَمَّدٍ « بحارالانوار ج ۴۳ ص ۴۵؛ المناقب آل ابیطالب ج ۳ ص ۳۸۵»

گهواره جنبانی گهواره کودکان حضرت توسط ملائکه:

ابن شهر آشوب گويد: و روايت شده: گاهى اتّفاق مى ‏افتاد كه فاطمه سلام الله علیها به نماز و عبادت اشتغال داشته و در اين حال فرزندش گريه مى ‏كرد، و مشاهده مى ‏شد كه گهواره كودك به خودى خود حركت مى ‏كند، و علّت آن اين بوده كه فرشته‏ اى آن را به حركت در مى ‏آورد. » وَ رُوِيَ أَنَّهَا  رُبَّمَا اشْتَغَلَتْ بِصَلَاتِهَا وَ عِبَادَتِهَا فَرُبَّمَا بَكَى وُلْدُهَا فَرَأَى الْمَهْدَ يَتَحَرَّكُ وَ كَانَ مَلَكٌ يُحَرِّكُهُ‏ « بحارالانوار ج ۴۳ ص ۴۵؛ المناقب آل ابیطالب ج ۳ ص ۳۳۷»

حضرت زهرا سلام الله علیها در عرصۀ محشر:

ابن خالويه به سند مرفوع از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم روايت مى‏ كند: هنگامى كه قيامت فرا مى ‏رسد منادى از عرش ندا مى ‏دهد: اى مردم! سرهاى خود را پايين بياندازيد و چشمان خود را ببنديد تا فاطمه سلام الله علیها  دختر محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم عبور كند. و ابن عرفه همين روايت را به سند مرفوع از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم روايت كرده و در انتهاى آن آورده: تا فاطمه سلام الله علیها  دختر محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم از صراط عبور كند، و اين در حالى است كه هفتاد هزار حوريّه او را مشايعت نموده و همراهى مى ‏كنند.

متن عربی روایت : وَ عَنِ ابْنِ خَالَوَيْهِ مِنْ كِتَابِ الْآلِ يَرْفَعُهُ إِلَى عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عليه السّلام عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ عليه السّلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ يَا مَعْشَرَ الْخَلَائِقِ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ سَلامُ الله عَلَيْهَا بِنْتُ مُحَمَّدٍ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم وَ زَادَ ابْنُ عَرَفَةَ عَنْ رِجَالِهِ يَرْفَعُهُ إِلَى أَبِي أَيُّوبَ الْأَنْصَارِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ يَا أَهْلَ الْجَمْعِ نَكِّسُوا رُءُوسَكُمْ وَ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ سَلامُ الله عَلَيْهَا عَلَى الصِّرَاطِ فَتَمُرُّ وَ مَعَهَا سَبْعُونَ أَلْفَ جَارِيَةٍ مِنَ الْحُورِ الْعِينِ « بحارالانوار ج ۴۳ ص ۵۳؛ کشف الغمه ج ۱ ص ۴۳۳»

سلام روزانۀ پیامبر بر اهل خانۀ حضرت زهراسلام الله علیها:

ابو الحمراء گويد: من شاهد بودم كه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم مدّت هشت ماه هر گاه براى نماز صبح مى ‏رفت از در خانه فاطمه سلام الله علیها كه عبور مى ‏كرد، مى ‏گفت: سلام بر شما اهل بيت و رحمت خدا و بركات او نصيب شما باد، براى نماز برخيزيد كه خداوند در باره شما فرموده: « همانا خداوند اراده كرده است تا هر گونه رجس و پليدى را از شما اهل بيت دور نمايد و تطهيرتان فرمايد. 

متن عربی روایت : وَ مِنْهُ عَنْ نَافِعِ بْنِ أَبِي الْحَمْرَاءِ قَالَ شَهِدْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم ثَمَانِيَةَ أَشْهُرٍ إِذَا خَرَجَ إِلَى صَلَاةِ الْغَدَاةِ مَرَّ بِبَابِ فَاطِمَةَ سَلامُ الله عَلَيْهَا فَقَالَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ الصَّلَاةَ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً « بحارالانوار ج ۴۳ ص ۵۳ »

حضرت زهراسلام الله علیها لیلۀ قدر است:

امام صادق عليه السّلام در تفسير سوره قدر می فرمايد: در آيه: إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ منظور از « الليلة » فاطمه سلام الله علیها و منظور از « القدر » خداوند است، پس هر كه فاطمه سلام الله علیها  را به واقع بشناسد ليلة القدر را درك كرده است، و همانا او را فاطمه ناميدند چون مردمان از كسب معرفت واقعى نسبت به وى عاجز هستند. تفسير فرات مُحَمَّدُ بْنُ الْقَاسِمِ بْنِ عُبَيْدٍ مُعَنْعَناً عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السّلام أَنَّهُ قَالَ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ اللَّيْلَةُ فَاطِمَةُ سَلامُ الله عَلَيْهَا وَ الْقَدْرُ اللَّهُ فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ وَ إِنَّمَا سُمِّيَتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا « بحارالانوار ج ۴۳ ص ۶۵ »

حضرت زهراسلام الله علیها: الجّارَ ثُمَّ الدّارََ:

شيخ صدوق در علل الشرایع از امام حسن مجتبى عليه السّلام روايت كرده: شبهاى جمعه مادرم فاطمه سلام الله علیها را مى‏ ديدم كه تا طلوع صبح، در محرابش، مشغول ركوع و سجود و عبادت پروردگار است، و مى ‏شنيدم كه براى مؤمنين دعا مى ‏كند و در دعايش نام آنها را ذكر مى ‏نمايد ولى براى خود دعا نمى ‏كند، به او گفتم: مادرم! چرا براى خودت دعا نمى ‏كنى؟ آن حضرت در جواب مى ‏فرمود: پسرم! اوّل بايد همسايه را دعا كرد و بعد خود را

متن عربی روایت : الْحَسَنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عليه السّلام قَالَ رَأَيْتُ أُمِّي فَاطِمَةَ سَلامُ الله عَلَيْهَا قَامَتْ فِي مِحْرَابِهَا لَيْلَةَ جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاكِعَةً سَاجِدَةً حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّيهِمْ وَ تُكْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَيْ‏ءٍ فَقُلْتُ لَهَا يَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعِينَ لِنَفْسِكِ كَمَا تَدْعِينَ لِغَيْرِكِ فَقَالَتْ يَا بُنَيَّ الْجَارَ ثُمَّ الدَّارَ « کشف الغمه ج ۱ ص ۴۴۳، بحارالانوار ج ۴۳ ص ۸۱»

بهترین چیز برای زنان در کلام حضرت زهراسلام الله علیها:

رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به فاطمه سلام الله علیها فرمود: چه چيزى براى زن بهتر و نيكوتر است؟ فاطمه سلام الله علیها گفت: اينكه او مردى را نبيند، و مردى نيز او را نبيند. پيامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم از اين پاسخ خشنود گرديد و او را در آغوش گرفته: فرمود. «خاندانى كه برخى از آنها از بعض ديگرند. مَا كَانَ فِي هَذِهِ الْأُمَّةِ أَعْبَدُ مِنْ فَاطِمَةَ سَلامُ الله عَلَيْهَا كَانَتْ تَقُومُ حَتَّى تَوَرَّمَ قَدَمَاهَا وَ قَالَ النَّبِيُّ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم لَهَا أَيُّ شَيْ‏ءٍ خَيْرٌ لِلْمَرْأَةِ قَالَتْ أَنْ لَا تَرَى رَجُلًا وَ لَا يَرَاهَا رَجُلٌ فَضَمَّهَا إِلَيْهِ وَ قَالَ ذُرِّيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ « مناقب ابن شهرآشوب ج ۳ ص ۳۴۱، بحارالانوار ج ۴۳ ص ۸۴»

پوشش حضرت زهراسلام الله علیها از مرد نابینا:

قطب الدين راوندى در كتاب نوادر از على عليه السّلام نقل كرده: شخصى كه نابينا بود از حضرت فاطمه سلام الله علیها اجازه خواست تا به حضور او برود، حضرت فاطمه اجازه داد ولى در طول ملاقات حجاب بر سر داشت. پيامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به او فرمود: چرا حجاب در بر نمودى در حالى كه او تو را نمى ‏ديد؟ حضرت فاطمه سلام الله علیها گفت: اگر او مرا نمى ‏بيند، من او را مى ‏بينم، و او بوى تن مرا نيز حسّ مى ‏كند. پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: شهادت مى ‏دهم كه تو پاره ‏اى از وجود من هستى.

متن عربی روایت : نَوَادِرُ الرَّاوَنْدِيِّ، بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍعليه السّلام عَنْ آبَائِهِ  قَالَ قَالَ عَلِيٌّ عليه السّلام اسْتَأْذَنَ أَعْمَى عَلَى فَاطِمَةَ سَلامُ الله عَلَيْهَا فَحَجَبَتْهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم لَهَا لِمَ حَجَبْتِيهِ وَ هُوَ لَا يَرَاكِ فَقَالَتْ  إِنْ لَمْ يَكُنْ يَرَانِي فَإِنِّي أَرَاهُ وَ هُوَ يَشَمُّ الرِّيحَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم أَشْهَدُ أَنَّكِ بَضْعَةٌ مِنِّي « بحارالانوار ج ۴۳ ص ۹۱»

در عيون اخبار الرضاعليه السّلام از رسول خداصلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم روايت شده است: دخترم فاطمهسَلامُ الله عَلَيْهَا در حالى وارد صحراى محشر مى ‏شود كه لباس هايى غرقه به خون همراه خود دارد. وى پايه عرش را مى ‏گيرد و مى‏ گويد: اى خداى عادل و عالم! بين من و آن افرادى كه فرزندان مرا كشتند، حكم كن! به حق خداى كعبه كه آن روز پروردگار عادل براى دخترم [به حق‏] قضاوت خواهد كرد.

متن عربی روایت: أَحْمَدُ بْنُ أَبِي جَعْفَرٍ الْبَيْهَقِيُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَلِيٍّ الْجُرْجَانِيِّ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْقَطَّانِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِيِّ عَنْ أَبِي أَحْمَدَ بْنِ سُلَيْمَانَ الطَّائِيِّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عليه السّلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم تُحْشَرُ ابْنَتِي فَاطِمَةُ سَلامُ الله عَلَيْهَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَعَهَا ثِيَابٌ مَصْبُوغَةٌ بِالدِّمَاءِ تَتَعَلَّقُ بِقَائِمَةٍ مِنْ قَوَائِمِ الْعَرْشِ تَقُولُ يَا عَدْلُ احْكُمْ بَيْنِي وَ بَيْنَ قَاتِلِ وُلْدِي قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ عليه السّلام قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم وَ يَحْكُمُ اللَّهُ لِابْنَتِي وَ رَبِّ الْكَعْبَةِ « بحارالانوار ج ۴۳ ص ۹۳»